Spoiler: Nie :) Ale przeczytajcie dalej, bo nie jest to tylko moja opinia, ale dane statystyczne, z których możecie poznać inne czynniki, mające znaczenie w prewencji tej kontuzji.
W ostatnich latach coraz większą popularnością cieszą się niskie buty trekkingowe, jednak wciąż wiele osób jest przekonanych, że w trosce o swoje bezpieczeństwo, po górach należy chodzić w butach za kostkę. Jak pokazują badania naukowe, akurat wysokość buta nie ma znaczenia.
Chińscy naukowcy w 2010 roku przeprowadzili ankietę wśród 590 harcerzy, pytając ich czy zdarzyło im się skręcenie stawu skokowego podczas wędrówki i próbując wykryć czynniki, które mają wpływ na ryzyko tej kontuzji.
9,15% badanych przyznało, że zdarzyło im się skręcenie kostki. 50% z nich doznało tego schodząc po stoku, 17% na płaskim terenie, 15% podczas schodzenia po schodach a reszta podczas wchodzenia po stoku albo schodach. Najbardziej kontuzjogenny teren to piargi, na których w 52% doszło do skręcenia stawu skokowego. 22% uszkodziło kostkę podczas wędrówki po twardym terenie a pozostali na innym.
Wyniki wskazały też, że większe ryzyko kontuzji dotyczy osób z nadwagą (BMI > 22,9) oraz osób, które wcześniej doświadczyły już skręcenia stawu skokowego lub innej kontuzji kostki. Nieprawidłowa rehabilitacja może prowadzić do problemów takich jak zaburzenie siły mięśni, utrzymujące się rozluźnienie więzadeł, zmniejszona elastyczność mięśni i ruchomość stawów, które prowadzą do kolejnych urazów.
Odnośnie obuwia, statystyki pokazały, że ryzyko skręcenia stawu skokowego zwiększa nieprawidłowy rozmiar butów albo nieprawidłowe ich zawiązanie. Autorzy publikacji nie wskazują jednak czy częściej chodzi o za duże czy za małe i czy zawiązane za ciasno czy za luźno.
Uczestnicy ankiety w większości chodzili w butach trekkingowych albo butach do biegania. Niektórzy używali inne, np. buty do koszykówki albo buty wojskowe. Typ obuwia nie korelował jednak z częstością skręcenia kostki, podobnie wysokość buta. Nie miał też znaczenia stopień zużycia butów.
Co ciekawe, okazało się, że staw skokowy częściej skręciły osoby używające kijków trekkingowych. Jest to sprzeczne z wynikami innych badań i może wynikać z tego, że badani harcerze byli w większości nastolatkami, którzy mogą nie mieć umiejętności wędrowania z kijkami, a ich nieprawidłowe używanie może zaburzać naturalny sposób poruszania się i zwiększać ryzyko urazu w trudnym terenie.
Wysokość butów i jej wpływ na profilaktykę urazów kostki była też badania wśród koszykarzy w USA. Wyniki były spójne ze statystykami urazów u harcerzy, to znaczy sportowcy, którzy grali w niskich butach tak samo często doznawali skręcenia stawu skokowego jak ci, którzy używali butów za kostkę.
Źródła:
- Oscar L W-H, Tun-Hing L, Kai-Ming Ch. (2011). The Epidemiology of Ankle Sprain During Hiking in Uniformed Groups. Journal of Orthopaedics, Trauma and Rehabilitation, 15, 10-16.
- Barrett, J. R., Tanji, J. L., Drake, C., Fuller, D., Kawasaki, R. I., & Fenton, R. M. (1993). High- versus low-top shoes for the prevention of ankle sprains in basketball players: A prospective randomized study. The American Journal of Sports Medicine,(4), 582–585.
Dziękuję :)
Igor
Ciekawe badania. Jednak dla osoby, która kilkanaście razy w życiu skręciła kostkę, aż nie mam w niej niektórych mniejszych wiązadełek są dość zaskakujące. Tylko raz skręciłem w wysokich butach, pozostałe – w niskich :O
Tomek
Pomyślcie logicznie… tak zupełnie na chłopski rozum… Sztywna, dobrze zawiązana, wysoka holewka uniemożliwiająca mojej nodze wygięcie się do kąta, w którym następuje uraz nie ma żadnego wpływu na to czy zwichnę nogę, czy też nie? Niski but, nawet ten dobrze zawiązany, nie ma żadnego pływu na usztywnienie stawu skokowego. Powielasz jakieś informacje z sieci, w ogóle nie używając do tego mózgu, szkoda! Jest w sieci mnóstwo pseudo badań, niepotwierdzonych eksperymentów i innej maści znachorów, ale zawsze przy tego typu artykułach, tam gdzie możemy, powinniśmy kierować się zdrowym rozsądkiem!! Pozdrawiam serdecznie :)
Mateo
Jest masa badań ortopedów , fizjoterapeutów którzy podają jako jeden z głównych powodów skręceń właśnie wysoki but . Dzieje się tak z prostej przyczyny , ścięgna są jak mięśnie jak ich nie używamy zanikają i słabną , co za tym idzie regularne chodzenie w wysokim bucie osłabia ścięgna trzymające kostkę i sprawiają że są podatne na skręcenie , jeżeli regularnie będziemy chodzić w trudnym terenie w niskim obuwiu noga będzie silniejsza . Teoria o wysokim obuwiu w górach upadła już w latach 90 , należy nosić buta pasującego do pogody / pory roku .
Marta
Dokładnie. Mięśnie się nie wyrabiają.
Mateusz
Przepraszam bardzo – cała teza tego artykułu wylatuje do kosza po czytaniu chińskiego badania.
W badaniu nigdzie nie analizowano tego czy buty są za kostkę czy niskie. Badani podawali tylko, czy mieli „hiking boots”, czy jeden z innych rodzajów. Przy czym „hiking boots” są zarówno za kostkę, jak i niskie. Jeżeli ktoś ma wątpliwości, to może wpisać tą frazę w google grafika….
maja
Analizowano też „shoes height”, które jest podzielone na „Low top” i „high top”.